Fakültemiz Hukuk Klinikleri Programı
İ.Ü.H.F.
HUKUK KLİNİKLERİ
Klinik hukuk eğitimi, hukuk fakültesi öğrencilerinin öğrendiği teorik
bilgileri uygulamaya dökerek içselleştirdikleri bir eğitim metodudur. İnteraktif
öğrenme yöntemlerinin uygulandığı bu metotta öğrenciler “yaparak”, diğer bir
ifadeyle pratik deneyim kazanarak öğrenirler. Hukuk klinikleri ayrıca,
dezavantajlı grupların adalete erişimini kolaylaştırarak, geleceğin
hukukçularının bugünden sosyal adalet bilincini kazanmasını amaçlamaktadır. Ülkemizde
hukuk kliniği uygulamaları, muhtelif hukuk fakülteleri tarafından yıllardır yürütülmektedir.
Fakültemizde ise bu çalışmalara, 2014-2015 akademik yılında başlanmıştır. Kliniğin
kurulma sürecinde Raoul Wallenberg Enstitüsü, fakültemiz öğretim elemanlarının
hukuk kliniklerine ilişkin yurt içi ve yurt dışı eğitim programlarına
katılmasında teknik ve maddi destek sağlamış ve sağlamaya devam etmektedir. Ayrıca
3 Kasım 2016 tarihinde, Adalet Bakanlığı ile İstanbul Hukuk Fakültesi arasında
çeşitli konularda hukuk kliniklerinin yürütülmesine ilişkin bir protokol
imzalanmıştır.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Kliniklerinin ilk yılında klinik çalışmaları,
“göç” temalı 4. Suç ve Ceza Film Festivali ile paralel olarak yürütülmüştür. Kliniklerde
yer almaya aday olan öğrenciler, festivalin akademik programına katılarak konu
hakkında öncelikle teorik bilgiye sahip olmuşlardır. Akademik programı
tamamlayan öğrenciler, externship (Üniversite haricinde bir kurumun
bünyesinde çalışarak yürütülen klinik) tipi hukuk kliniği çalışmalarına
katılmışlardır. Uluslararası Mülteci Hakları Derneği ile fakültemiz arasında
imzalanan protokol uyarınca bu derneğin ilgilendiği adli ve idari vakaları
inceleme fırsatı bulmuşlardır. Öğrencilerimiz, “sınır dışı kararına itiraz”
dilekçesi, “uluslararası koruma talebinin reddi kararına itiraz” dilekçesi gibi
iltica ile ilgili dilekçelerin nasıl yazılacağını birebir uygulamadaki
kişilerden öğrenmişler ve gerçek dava dosyalarını incelemişlerdir.
2015-2016 akademik yılında hukuk klinikleri, “ayrımcılık” temalı 5. Suç
ve Ceza Film Festivali ile paralel olarak, mülteciler, engelliler ve kadınlara
yönelik ayrımcılık konularını kapsayacak şekilde genişletilmiştir. “Gündelik
hayatta hukuk” (street law) tarzında yürütülen bu klinikler kapsamında
3. ve 4. sınıf öğrencilerimiz, ilk olarak Üniversitemiz öğretim üyeleri ve
ilgili alanlarda uzman sivil toplum temsilcileri tarafından verilen teorik
eğitime katılmışlardır. Uygulama ayağında ise öğrenciler, Fatih İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü ile imzalanan protokol kapsamında Fatih ilçesine bağlı çeşitli
liselerde eğitim aldıkları konularda sunum yapmışlardır
2016-2017 akademik yılında ise hukuk kliniklerinin kapsamı, hem konu hem
de klinik tipi bakımından genişletilmiştir. Gündelik hayatta hukuk kliniği
kapsamında, önceki yıllara benzer bir yol izlenerek, öğrenciler öncelikle
teorik eğitim almışlar ve ardından ortaokul ve liselerde eğitim aldıkları
konularda sunum yapmışlardır. Klinik öğrencilerimiz, Mülteci Hukuku, Tüketici
Hukuku, Bilişim Ceza Hukuku, Hasta Hakları ve Engelli Hakları konularında
Üniversitemiz öğretim üyeleri ve ilgili alanlarda uzman sivil toplum
temsilcilerinden kapsamlı teorik eğitim almışlar ve bu eğitim kapsamında
sunumlar yaparak okul sunumlarına hazırlanmışlardır. Uygulama aşamasında ise
öğrencilerimiz, 38 ayrı lise ve ortaokuldaki öğrencilere eğitim aldıkları
alanlara ilişkin sunum yapmışlardır. Gündelik hayatta hukuk kliniğinin yanı
sıra, Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı ile imzalanan
protokol çerçevesinde gönüllü öğrencilerimiz, arabuluculuk eğitimine katılmış
ve İstanbul Adliyesi’nde arabuluculuğa ilişkin tanıtım faaliyetinde
bulunmuşlardır. Öğrencilerimiz bu tanıtımda, arabuluculuğa ilişkin
tasarladıkları broşürleri kullanmışlar ve kişileri arabuluculuk müessesesi
hakkında bilgilendirmişlerdir. Bu iki çalışmanın yanı sıra, hukuki sorunları
olan kişilere bir tür danışmanlık hizmetinin verildiği “gerçek vaka kliniği” (live
client) tarzında Tüketici Hukuku Kliniklerine ilişkin de hazırlık
çalışmaları yapılmıştır. Canlı Tüketici Hukuku Kliniği uygulaması, öğrenci
sayısının yoğun olduğu Edebiyat Fakültesinde gerçekleştirilmek istenmiştir.
2017-2018 akademik yılında ise, öğrencilerimiz ve hitap ettiğimiz
kişilerden alınan geri bildirimden hareketle, aşağıdaki alanlarda
üniversitemize bağlı diğer fakülte öğrencileri ile ortaokul ve lise
öğrencilerini sunumlarla bilgilendirmeye yönelik klinik çalışmalarının
yapılması planlanmaktadır:
-
Bilişim Ceza
Hukuku
-
Tüketici Hukuku
(Canlı klinik uygulaması planlanmaktadır)
-
Hasta / Engelli Hakları
-
İşçi Hakları
(diğer fakülte öğrencilerini bilgilendirmeye yönelik)
İletişim: İ.Ü.H.F. Hukuk Klinikleri koordinatör
ve yardımcıları
Dr. Faruk Kerem
Giray / Dr. Gülay Arslan Öncü / Araş.Gör. Eren Sözüer / Araş.Gör. Ömer Aynural
fkerem@istanbul.edu.tr / garslan@istanbul.edu.tr /
eren.sozuer@istanbul.edu.tr / omer.aynural@istanbul.edu.tr
klinikhukuk@istanbul.edu.tr / twitter.com/iulawclinics